De laatste richtlijnen zijn duidelijk over het dragen van mondkapjes in openbare en drukke ruimtes. Zo moest iedereen in Nederland bij het gebruik van een publiek transportmiddel zoals bus, trein en vliegtuig al een mondkapje dragen. Voor het gebruik van de lift werd vooralsnog alleen geadviseerd om hier met maximaal twee personen in te stappen om de anderhalve meter te kunnen waarborgen. De lift is als onderdeel van een openbaar toegankelijk gebouw echter ook onder de publieke transportmiddelen te scharen en VLR onderstreept op basis van de nieuwe maatregelen dan ook het dringende advies aan liftgebruikers om in de lift een mondkapje te dragen naast de basisregel om anderhalve meter afstand te houden.

Verhoging van de veiligheid van liftgebruik

Alhoewel de branchevereniging het gebruik van mondkapjes in de lift niet verplicht kan stellen, wordt het dragen van een mondkapje bij alle liftgebruik dan ook dringend aangeraden. Aangezien de liftgebruiker nooit langer dan een paar minuten in de lift staat, vergt dit een relatief kleine gedragsaanpassing. Ook als er bij het betreden van een lift geen of maar één andere gebruiker is, moet er rekening mee worden gehouden dat er bij een stop op een volgende verdieping één of meer gebruikers bij komen, die misschien geen boodschap hebben aan de anderhalve-meter-regel.

Zoals bekend, blijft de discussie gaande over de rol van aerosolen bij de overdracht van SARS-CoV-2, de officiële benaming van het nieuwe coronavirus. De WHO heeft onlangs de mogelijke rol van aerosolen bij de overdracht van het virus benadrukt [1]. Aerosolen die kleine ademhalingsdeeltjes bevatten, worden steeds meer erkend als een potentieel belangrijke wijze van overdracht van het virus [2]. Vorige maand publiceerde de Universiteit van Amsterdam het onderzoek van hoogleraar complexe vloeistoffen Daniel Bonn en zijn collega Cees van Rijn naar de duur en mate van invloed van aerosolen in uitgerekend de beperkte ruimte van specifiek liften en ziekenhuisliften. Gezien het grote aantal dagelijkse liftbewegingen van de circa 100.000 in Nederland geïnstalleerde liften, werd hieraan aandacht geschonken in een tv-uitzending van EenVandaag. Bonn en Van Rijn stellen als resultaat van het onderzoek specifieke maatregelen voor om het bijbehorende risico van overdracht van het virus te verminderen [3]. Experimenten werden uitgevoerd in liftcabines tijdens normaal gebruik met ongeveer 10%-20% opendeurtijd. Zij vonden dat het normaal gesproken 12-18 minuten duurt voordat het aantal aerosoldeeltjes 100-voudig afneemt tijdens normaal gebruik van zowel middelgrote als grote liftcabines. Bij permanent geopende liftdeuren wordt deze tijd gereduceerd tot 2-4 minuten. De lift is dan, speciaal in vergelijking met andere ‘publieke’ ruimtes, een MOGELIJK gevaarlijke bron van aerosol-besmettingen. Bij alle onduidelijkheid over rondzwevende aerosolen is het dan ook goed om door gebruik van een mondkapje het zekere voor het onzekere te nemen in een kleine ruimte als een lift. Zelfs een lege lift kan een minuut daarvoor nog zijn gebruikt door iemand die snipverkouden was.

Om liften beter te ventileren en op deze wijze het besmettingsrisico door het coronavirus te verminderen, zouden de liftdeuren op de verdieping dan ook eigenlijk open moeten blijven staan. Maar kan dat ook met het oog op de gebruiks- en brandveiligheid? Ja, dat mag mits de deuren na verloop van tijd weer dichtgaan. Er zijn echter verschillende normen voor liften in gebruik, afhankelijk van het bouwjaar van de lift, die hierover iets voorschrijven. Ook al is het volgens al deze geldende normen toegestaan dat deuren niet direct sluiten nadat passagiers de lift hebben verlaten, kan wat wordt voorgeschreven op het gebied van openstaande deuren dus toch verschillen. Hoe lang de deuren open mogen blijven, kan afhankelijk van de situatie worden bepaald. Wél moeten alle overige veiligheidsvoorzieningen blijven werken en de verlichting in de liftcabine mag niet zijn uitgeschakeld met open deuren. Lifteigenaren en gebouwbeheerders worden door het gebrek aan volledige eenduidigheid dan ook geadviseerd om bij vragen hierover contact op te nemen met hun liftonderhoudsbedrijf. Datzelfde geldt voor vragen naar de mogelijkheid van een nieuw ventilatiesysteem dat zodanig sterk is dat de lucht in een lift constant kan worden ververst, als oplossing voor de lange termijn.

VLR hoopt met advies en het wijzen op mogelijkheden ter verbetering, de veiligheid van liftgebruik ook in coronatijd te bevorderen. Het volledige liftadvies van VLR tijdens de coronacrisis is terug te zien in een infographic op de website.

Voetnoten

[1] World Health Organization. Transmission of SARS-CoV-2: im-plications for infection prevention precautions: scientific brief, 09 July 2020 (No. WHO/2019-nCoV/Sci_Brief/Transmission_modes/2020.3). World Health Organization; 2020.

[2] Nardell EA, Nathavitharana RR. Airborne spread of SARS-CoV-2 and a potential role for air disinfection. JAMA. 2020;324(2):141.

[3] C van Rijn, GA Somsen, L Hofstra, G Dahhan, RA Bem, S Kooij, D Bonn Reducing aerosol transmission of SARS‐CoV‐2 in hospital elevators Indoor Air, DOI: 10.1111/ina.12744 (2020).