Lift gebruiken bij brand: kan dat zomaar?
Velen zullen de sticker wel kennen: “Bij brand geen lift”. Deze uitspraak is heel lang van kracht geweest, alhoewel dit nooit wettelijk was vastgelegd. Liften en gebouwen zijn in de regel niet ontworpen om gebruikt te worden bij brand. Toch is er een maatschappelijke roep om voor evacuatie in gebouwen met minder zelfredzame personen liften te gebruiken. Recente gebeurtenissen hebben echter duidelijk gemaakt dat dit niet zomaar kan. De Technische Commissie (TC) van VLR en NLB hebben hier daarom een handige leidraad voor geschreven.
Nuance is op z’n plaats
Iedereen zal begrijpen dat als een lift niet ontworpen is om tijdens brand te functioneren, we niet zomaar zullen zeggen dat het nu ineens toch kan. Daarnaast is het lastige dat mensen en vooral de publieke opinie geen ‘grijs’ kent tussen ‘zwart’ en ‘wit’. Toch is het noodzakelijk nuances aan te brengen. Het gebruiken van de lift bij brand kan niet, tenzij er doordachte maatregelen zijn genomen.
Denkrichting
In dit artikel beschrijven we niet de specifieke mogelijkheden die de leidraad in kaart brengt. Daarvoor verwijzen we naar de leidraad. Wel beschrijven we hier de denkrichting. Als er brand is in een gebouw, is er vaak niet overal brand. Indien een gebouw goed gecompartimenteerd is, zou je je kunnen voorstellen dat liften in compartimenten waar geen brand is, wel in bedrijf kunnen zijn en gebruikt kunnen worden voor evacuatie. Het is hierbij wel van belang dat aan de nodige voorwaarden is voldaan, bijvoorbeeld dat de voeding (stroomvoorziening) gegarandeerd is. Je moet er niet aan denken dat een lift stil komt te staan, omdat ergens anders de voedingskabel is verbrand. Daarnaast moeten er afspraken worden gemaakt over de vraag voor wie de lift beschikbaar is. Als de brandweer de lift nodig heeft voor de brandbestrijding, kan deze niet tegelijkertijd als evacuatielift worden gebruikt. Tot slot is het verstandig apparatuur te installeren die rook en vuur per compartiment kan detecteren en de lift daar correct op laat reageren.
Wet- en regelgeving
De TC verwijst in de leidraad naar nationale en internationale normen die reeds van kracht zijn, dan wel in voorbereiding. Deze bieden aanwijzingen voor het gebruik van liften bij brand waar in ieder geval rekening mee moet worden gehouden.
Maatwerk is nodig
Het is duidelijk dat per gebouw bekeken moet worden naar wat de mogelijkheden zijn. Daarnaast moeten er in vrijwel alle gevallen technische- en organisatorische maatregelen genomen worden, indien je liften veilig als evacuatielift bij brand wilt inzetten. Onmogelijk is het zeker niet! Het advies van de TC is om aan de hand van de leidraad en onder leiding van een deskundige de mogelijkheden te onderzoeken en daar alle partijen bij te betrekken. Alleen dan kan je tot veilige en werkbare oplossingen komen.
